Ingaruka Zirambye z'Intambara z'isi ku bukungu bw'isi

12

 

Ingaruka zaIntambara z'isi yoseku bukungu bw'isi ni ingingo yo kwiga no kujya impaka mu mateka ndetse n'abashinzwe ubukungu. Amakimbirane abiri akomeye yo mu kinyejana cya 20 - Intambara ya Mbere y'Isi Yose n'Intambara ya Kabiri y'Isi Yose, ntabwo yahinduye imiterere ya politiki y'ibihugu gusa, ahubwo yanagize uruhare mu bukungu bugenga umubano mpuzamahanga muri iki gihe. Gusobanukirwa ningaruka ningirakamaro mugusobanukirwa uko ubukungu bwifashe ubu. Intambara ya Mbere y'Isi Yose (1914-1918) yaranze impinduka zikomeye mu bukungu bw'isi. Intambara yatumye ingoma zisenyuka, harimo n’ubwami bwa Australiya-Hongiriya na Ottoman, bituma havuka ibihugu bishya. Amasezerano ya Versailles mu 1919 yashyizeho Ubudage indishyi zikomeye, bituma ubukungu bwifashe nabi muri Repubulika ya Weimar.

CNC-Imashini 4
5-axis

 

 

Uku guhungabana kwagize uruhare muri hyperinflation mu ntangiriro ya 1920, byagize ingaruka mbi mu Burayi no ku isi. Uwitekaubukunguimidugararo mu gihe cy’intambara yashyizeho urwego rw’ihungabana rikomeye, ryatangiye mu 1929 kandi ryagize ingaruka mbi ku bucuruzi n’akazi ku isi. Ingaruka z’ubukungu z’Intambara ya Mbere y'Isi Yose nazo zatumye habaho impinduka zikomeye mu musaruro w’inganda no ku masoko y’umurimo. Ibihugu byahoze byishingikiriza ku buhinzi byatangiye kwihuta mu nganda kugira ngo byuzuze ibisabwa mu gihe cy'intambara. Ihinduka ntabwo ryahinduye ubukungu gusa ahubwo ryahinduye imiterere yimibereho, kuko abagore binjiye mubakozi mubitigeze bibaho. Intambara yatumye iterambere ry’ikoranabuhanga, cyane cyane mu nganda no gutwara abantu, nyuma rikazagira uruhare runini mu kuzamura ubukungu mu kinyejana cya 20. Intambara ya Kabiri y'Isi Yose (1939-1945) yarushijeho gukaza umurego impinduka mu bukungu. Imbaraga zintambara zasabye gukusanya umutungo cyane, biganisha ku guhanga udushya mu buhanga bwo gukora no gushyiraho ubukungu bwintambara.

Leta zunze ubumwe z’Amerika zagaragaye nk’ubukungu bukomeye ku isi, bumaze kongera umusaruro w’inganda ku buryo bugaragara kugira ngo bunganire ingabo z’ubumwe. Nyuma y'intambara hagaragaye ishyirwa mu bikorwa rya gahunda ya Marshall, itanga inkunga y'amafaranga yo kubaka ubukungu bw'Uburayi. Iyi gahunda ntabwo yafashije gusa guhungabanya ibihugu byugarijwe n’intambara ahubwo byanateje imbere ubufatanye mu bukungu n’ubufatanye, bishyiraho urufatiro rw’umuryango w’ubumwe bw’ibihugu by’Uburayi. Ihuriro rya Bretton Woods mu 1944 ryashyizeho uburyo bushya bw’ifaranga mpuzamahanga, bushiraho ibigo nk’ikigega mpuzamahanga cy’imari (IMF) na Banki yisi. Izi nzego zari zigamije guteza imbere ubukungu bw’isi no gukumira ibibazo by’ubukungu byari byugarije imyaka y’intambara. Ishyirwaho ry’ibiciro by’ivunjisha hamwe n’idolari ry’Amerika nk’ifaranga ry’ibanze ku isi byoroheje ubucuruzi n’ishoramari mpuzamahanga, bikomeza kwinjiza ubukungu bw’isi.

1574278318768

 

Uruhare rwintambara yisi yose kuri politiki yubukungu ruracyagaragara muri iki gihe. Amasomo twakuye mu ihungabana ry'ubukungu ryo mu ntangiriro z'ikinyejana cya 20 yahinduye uburyo bw'iki gihe kuri politiki y’imari n’ifaranga. Guverinoma ubu zishyira imbere ubukungu n’iterambere, akenshi zikoresha ingamba zo guhangana n’ingaruka zo kugabanya ingaruka z’ubukungu. Byongeye kandi, imiterere ya geopolitike yatewe nintambara yisi yose ikomeje kugira ingaruka mubukungu. Ubwiyongere bw'ubukungu bugenda buzamuka, cyane cyane muri Aziya, bwahinduye uburinganire bw'imbaraga mu bucuruzi ku isi. Ibihugu nk'Ubushinwa n'Ubuhinde byabaye uruhare rukomeye mu bukungu bw'isi, birwanya ubwiganze bw’ibihugu by’iburengerazuba byagaragaye ko byatsinze Intambara y’isi.

Imashini yo gusya no gucukura imashini ikora neza cyane CNC muruganda rukora ibyuma, inzira yo gukora mubyuma.
CNC-Imashini-Ibinyoma-Urutonde-683

 

 

Mu gusoza, uruhare rw'Intambara z'isi ku bukungu bw'isi ni rwinshi kandi ni impande nyinshi. Kuva isenyuka ry’ingoma no kuzamuka kw’ibihugu bishya kugeza hashyizweho ibigo by’imari mpuzamahanga, ayo makimbirane yasize amateka atazibagirana ku nzego z’ubukungu na politiki. Mu gihe isi ikomeje guhangana n’ibibazo bitoroshye by’ubukungu, kumva iyi miterere y’amateka ni ngombwa mu kuzamura iterambere rirambye n’ubufatanye mu bukungu bw’isi bugenda buhuzwa.


Igihe cyo kohereza: Ukwakira-08-2024

Ohereza ubutumwa bwawe kuri twe:

Andika ubutumwa bwawe hano hanyuma utwohereze